آسمان عصمت و طهارت در سوگ ستاره درخشان اهل بیت و کوثر همیشه جوشان معرفت حضرت فاطمه معصومه (س) رنگ ماتم به خود گرفته است.
بانویی که سال هاست تشنگان معرفت و حقیقت از حریم ملکوتی‌اش زلال معرفت را به جان دل می‌نوشند و عارفان با درک لحظه‌های آسمانی‌اش درهای عروج را به روی خود می‌گشایند.
حضرت فاطمه معصومه (ع) فرزند هفتمین منظومه ولایت امام موسی بن جعفر (ع) و نجمه خاتون (س) است که به دلیل فضایل آسمانی‌اش از جمله ستارگان درخشان خاندان اهل بیت (ع) است.
بی تردید بعد از حضرت رضا (ع) در میان فرزندان امام کاظم (ع)، حضرت معصومه (س) از نظر علمی و اخلاقی، والامقام‌ترین آنان است.
این حقیقت از اسامی، لقب ها، تعریف‌ها و توصیفاتی که ائمه اطهار (ع) از ایشان نموده اند، آشکار است و این حقیقت روشن می‌سازد که ایشان نیز چون حضرت زینب (س) عالمه غیر معلمه بوده است.
حضرت فاطمه معصومه (س) بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش است.
شاید یکی از دلایلمعصومه نامیدن این بانو، آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا (س) در او تجلی یافته است.
روایات معصومان (ع) فضیلت‌ها و مقامات بلندی را به آن حضرت نسبت می‌دهند از جمله امام صادق (ع) در این‌باره می‌فرماید: آگاه باشید که برای خدا حرمی است و آن مکه است، و برای پیامبر خدا حرمی است و آن مدینه است. و برای امیرمومنان حرمی است و آن کوفه است. بدانید که حرم من و فرزندانم بعد از من، قم است. آگاه باشید که قم، کوفه کوچک ماست.
بدانید بهشت هشت دروازه دارد که سه تای آنها به سوی قم است. بانویی از فرزندان من به نام فاطمه، دختر موسی، در آن جا رحلت می‌کند که با شفاعت او، همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند.
همچنین از امام جواد (ع) نقل شده که فرمود: هر کس عمه ام را در قم زیارت کند، بهشت از آن اوست.
در جای دیگر نقل است هنگامی که یکی از محدثان برجسته قم، به نام سعد بن سعد به محضر مقدس امام رضا (ع) شرفیاب می‌شود، امام هشتم خطاب به ایشان می فرماید:ای سعد! از ما در نزد شما قبری است. سعد می‌گوید: فدایت شوم! آیا قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر (ع) را می‌فرمایید؟ می‌فرماید: آری، هر کس او را زیارت کند، در حالی که به حق او آگاه باشد، بهشت از آن اوست.
پیشوای جهان تشیع امام جعفر صادق (س) نیز در این‌باره می‌فرماید: هر کس او را زیارت کند، بهشت بر او واجب گردد.
و در حدیث دیگری آمده است: زیارت او، هم سنگ بهشت است.
دیدگان پرفروغ و نورانی آن حضرت در روز اول ذیقعده سال ? 173?هجری قمری در مدینه منوره گشوده شد.
این بانوی بزرگوار، ازهمان آغاز، در محیطی پرورش یافت که پدر و مادر و فرزندان، همه به فضایل اخلاقی آراسته و سرچشمه علم و تقوا و فضایل اخلاقی بودند.
اما دیری نپایید که در همان سنین کودکی با مصیبت شهادت پدر گرامی خود در حبس هارون در شهر بغداد مواجه شد و لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت علی بن موسی الرضا (ع) قرار گرفت.
در سال ? 200?هجری قمری در پی اصرار و تهدید مامون عباسی سفر تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون این که کسی از بستگان و اهل بیت خود را همراه ببرند راهی خراسان شدند.
یک سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه (س) به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عده‌ای از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد.
آن حضرت نیز در این سفر همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب(س) پیام مظلومیت و غربت برادر گرامیشان را به مردم مومن و مسلمان می‌رساند و مخالفت خود و اهل بیت (ع) را با حکومت حیله گر بنی عباس اظهار می‌کرد.
از این رو به محض رسیدن کاروان آن حضرت به شهر ساوه، عده‌ای از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانی ماموران حکومت برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریبا همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتی بنابر نقلی حضرت معصومه (س) را نیز مسموم کردند.
با وقوع این حادثه یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را نمود.
آن حضرت در ادامه این سفر پرسید: از این شهر(ساوه) تا قم چند فرسنگ است؟ آن چه بود جواب دادند، فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که می‌فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما است.
آن بانوی بزرگوار بنابر روایات در روز ?23?ریبع الاول سال ? 201?هجری قمری به قم رسید، بزرگان شهر قم وقتی از این خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و در حالی که موسی بن خزرج بزرگ خاندان اشعری زمام ناقه آن حضرت را به دوش می‌کشید و عده فراوانی از مردم پیاده و سواره گرداگرد کجاوه حضرت در حرکت بودند.
سپس در محلی که امروز میدان میر> نامیده می‌شود شتر آن حضرت در جلو در منزل موسی بن خزرج زانو زد و افتخار میزبانی حضرت نصیب او شد.
آن بزرگوار به مدت ? 17?روز در این شهر زندگی کرد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود.
محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به نام بیت النور هم اکنون محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است.
سرانجام آن بانوی بزرگوار در روز دهم ربیع الثانی سال ? 201?هجری قمری پیش از آن که دیدگان مبارکش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان دیده از جهان فروبست و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاند.
مردم قم با تجلیل فراوان پیکر پاکش را به سوی محل فعلی که در آن روز بیرون شهر و به نام باغ بابلان معروف بود تشییع کردند.
همین که قبر مهیا شد دراین که چه کسی بدن مطهر آن حضرت را داخل قبر قرار دهد دچار مشکل شدند، که ناگاه دو تن سواره که نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت نزدیک آمدند و پس از خواندن نماز یکی از آن دو وارد قبر شد و دیگری جسد پاک و مطهر آن حضرت را برداشت و به دست او داد تا در دل خاک نهان سازد.
آن دو نفر پس از پایان مراسم بدون آن که با کسی سخن بگویند بر اسب‌های خود سوار و از محل دور شدند.
بنا به گفته بعضی از علما به نظر می‌رسد که آن دو بزرگوار، دو حجت پروردگار حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع) باشند زیراا که معمولا مراسم دفن بزرگان دین با حضور اولیا الهی انجام شده است.
پس از دفن حضرت معصومه(س) موسی بن خزرج سایبانی از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد تا این که حضرت زینب فرزند امام جواد(ع) به سال ? 256?هجری قمری اولین گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارش بنا کرد و بدین سان تربت پاک آن بانوی بزرگوار اسلام قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهل بیت (ع) و دارالشفای دلسوختگان عاشق ولایت وامامت شد.
